Đột quỵ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn thế giới. Việc nhận biết và can thiệp kịp thời khi có dấu hiệu cảnh báo có thể giúp cứu sống bạn hoặc người thân của bạn. Vậy, làm thế nào để nhận biết các dấu hiệu cảnh báo sớm của một cơn đột quỵ? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.
1. Đột Quỵ Là Gì?
Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp máu đến não bị gián đoạn. Trong khoảng 80% các trường hợp, nguyên nhân là do tắc nghẽn mạch máu hoặc cục máu đông. Đột quỵ cũng có thể xảy ra nếu mạch máu bị tổn thương. Khi nguồn máu bị ngừng cung cấp, các tế bào não không nhận đủ oxy để hoạt động. Nếu tình trạng này kéo dài, các tế bào não sẽ bị chết.
Tác động của đột quỵ phụ thuộc vào thời gian ngừng cung cấp máu. Một cơn đột quỵ nhỏ hay còn gọi là cơn thiếu máu não tạm thời (TIA) xảy ra khi mạch máu bị tắc nghẽn tạm thời. Các triệu chứng có thể biến mất trong vài phút khi máu lưu thông trở lại và có thể không gây tổn thương vĩnh viễn cho tế bào não. Tuy nhiên, một TIA có thể là dấu hiệu cảnh báo cho một cơn đột quỵ nghiêm trọng hơn, vì vậy cần phải chú ý và tìm kiếm sự trợ giúp ngay cả khi triệu chứng đã giảm đi.
Đột quỵ nghiêm trọng có thể gây ra những triệu chứng bao gồm các vấn đề dài hạn do tổn thương tế bào não. Trong trường hợp xấu, đột quỵ có thể dẫn đến tử vong nếu không được cứu chữa kịp thời. Do đó, việc nhận biết và hành động nhanh chóng có thể quyết định khả năng hồi phục của bệnh nhân.
2. Ai Là Người Có Nguy Cơ Cao Bị Đột Quỵ?
Mọi người đều có thể bị đột quỵ, nhưng một số người có nguy cơ cao hơn những người khác. Việc nhận biết các yếu tố nguy cơ có thể giúp bạn cảnh giác và chủ động phòng ngừa. Bạn có thể không nhận ra nếu mình có mạch máu yếu dễ vỡ, nhưng nhiều yếu tố nguy cơ có thể được kiểm tra và điều chỉnh.
Một số yếu tố nguy cơ chính bao gồm:
-
Thừa cân hoặc béo phì
-
Hút thuốc
-
Lạm dụng rượu
-
Mỡ máu cao (cholesterol cao)
-
Huyết áp cao
-
Các bệnh lý như tiểu đường hoặc rung nhĩ.
Việc ăn uống cân đối, tập thể dục thường xuyên và duy trì một lối sống lành mạnh có thể giúp giảm nhiều yếu tố nguy cơ này.
Nếu bạn muốn biết mức độ nguy cơ đột quỵ của mình, bạn nên nói chuyện với bác sĩ hoặc tham gia kiểm tra sức khỏe định kỳ. Kiểm tra huyết áp, mức cholesterol và các yếu tố khác có thể giúp bạn xác định liệu mình có dễ bị cục máu đông hoặc tắc nghẽn động mạch gây đột quỵ hay không.
3. Các Dấu Hiệu Cảnh Báo Sớm Của Cơn Đột Quỵ
Một trong những cách dễ nhớ để nhận biết dấu hiệu đột quỵ là qua từ khóa FAST. Đây là phương pháp giúp bạn ghi nhớ những dấu hiệu phổ biến của đột quỵ và tầm quan trọng của việc hành động nhanh chóng:
-
F (Face): Mặt bị chảy xệ (khi yêu cầu người bệnh mỉm cười, nụ cười sẽ bị lệch hoặc một bên mặt sẽ bị xệ xuống)
-
A (Arms): Yếu hoặc tê tay (khi yêu cầu người bệnh nâng hai tay lên, một tay sẽ rơi xuống thấp hơn tay còn lại)
-
S (Speech): Rối loạn lời nói, như nói lắp hoặc khó khăn khi lặp lại một câu
-
T (Time): Thời gian gọi cấp cứu
Ngoài ra, cũng có một số triệu chứng khác bạn cần lưu ý:
-
Cơn đau đầu đột ngột và dữ dội
-
Chóng mặt, mất thăng bằng hoặc rối loạn phối hợp cơ thể
-
Mất thị lực hoặc thay đổi thị lực ở một hoặc cả hai mắt, thường xảy ra đột ngột
-
Cảm giác bối rối hoặc khó hiểu những điều mà bình thường bạn dễ dàng hiểu
-
Tê hoặc yếu một bên cơ thể (hoặc ở một tay hoặc một chân).
Các dấu hiệu của đột quỵ thường xuất hiện đột ngột, nhưng điều này không có nghĩa là bạn không có thời gian để hành động. Một số người sẽ có các triệu chứng như đau đầu, tê hoặc ngứa ran vài ngày trước khi họ bị đột quỵ nghiêm trọng. Một nghiên cứu cho thấy, 43% bệnh nhân đột quỵ đã có các triệu chứng của cơn thiếu máu não tạm thời lên đến một tuần trước khi bị đột quỵ nghiêm trọng.
Nếu bạn nhận thấy những triệu chứng này và tìm kiếm sự trợ giúp ngay cả khi chúng biến mất, cơ hội hồi phục của bạn sẽ cao hơn rất nhiều. Đừng bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo sớm. Nếu có dấu hiệu của một cơn thiếu máu não tạm thời, bạn không phải lo lắng quá, nhưng hãy tìm sự giúp đỡ ngay lập tức vì một cơn đột quỵ nghiêm trọng có thể chỉ cách bạn vài giờ hoặc vài ngày.
4. Tại Sao Việc Nhận Biết Dấu Hiệu Sớm Của Cơn Đột Quỵ Quan Trọng Và Bạn Nên Làm Gì?
Nếu bạn nghĩ rằng mình hoặc người khác có thể đang bị một cơn thiếu máu não tạm thời (TIA) hoặc đột quỵ, hãy tìm sự trợ giúp ngay lập tức. Đột quỵ là một tình huống khẩn cấp y tế và việc điều trị càng nhanh chóng, kết quả càng tốt. Hãy gọi ngay xe cấp cứu và thông báo cho họ rằng bạn nghi ngờ đó là một cơn đột quỵ. Hãy nhớ rằng, bạn vẫn cần đến bệnh viện nếu các triệu chứng biến mất vì có thể đó là một cơn thiếu máu não tạm thời.
Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào loại đột quỵ, khu vực não bị ảnh hưởng và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng. Mục tiêu đầu tiên là khôi phục lại nguồn cung cấp máu cho não. Đôi khi, cục máu đông có thể được hòa tan bằng thuốc, nhưng trong một số trường hợp, cần phải phẫu thuật. Việc điều trị càng sớm, kết quả càng tốt.
Sau khi xử lý tình huống khẩn cấp, bạn có thể cần điều trị dài hạn để ngăn ngừa đột quỵ tái phát và hỗ trợ phục hồi. Bạn có thể cần uống thuốc để ngăn ngừa cục máu đông hoặc giảm huyết áp. Đôi khi, phẫu thuật có thể được khuyến nghị để cải thiện nguồn cung cấp máu cho não. Bạn cũng có thể cần hỗ trợ thêm để quản lý các tác động lâu dài như vấn đề về lời nói hoặc khả năng vận động.
Kết Luận
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của đột quỵ có thể giúp cứu sống bạn hoặc người thân của bạn. Hãy ghi nhớ các dấu hiệu cảnh báo và luôn hành động nhanh chóng. Đừng bao giờ bỏ qua các triệu chứng, ngay cả khi chúng chỉ là tạm thời. Hãy nhớ rằng, FAST là phương pháp đơn giản giúp bạn ghi nhớ những dấu hiệu quan trọng của đột quỵ.
Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để kiểm tra sức khỏe của mình và biết cách phòng ngừa nguy cơ đột quỵ.
